استان همدان با مساحتی بیش از 19 هزار کیلومتر متر مربع در غرب ایران قرار گرفته است.
از شمال به زنجان، از جنوب به لرستان، از شرق به استان مرکزی و از غرب به کرمانشاه و بخشی از استان کردستان محدود می شود.
همدان منطقهای کوهستانی است و کوه الوند با 3 هزار 574 متر ارتفاع از مهمترین ارتفاعات این منطقه به حساب میآید.
استان همدان از نعمت رودخانه و چشمه سارهای فراوان بهره مند می باشد که مهمترین آنها رودخانه گاماسیاب نام دارد که یکی از بلندترین رودخانه های کشور محسوب می گردد که از دره های جنوبی کوه الوند و سراب گاماسیاب سرچشمه گرفته و تا باتلاقهای هورالعظیم در استان خوزستان پیش می رود
دارای زمستان های سرد و پر برف و تابستان های معتدل می باشد.
شهرهای بزرگ آن عبارتند از: همدان، ملایر، نهاوند، تویسرکان، کبودرآهنگ، اسدآباد، بهار، سامن، سرکان، قروه در جزین، لالجین و مریانج.
شهر پر جاذبه و دیدنی، تاریخی و توریستی همدان قدمتی بیش از 3 هزار سال دارد بنای شهر همدان را به دیا آکو پادشاه ماد ها که در حدود 700 سال قبل از میلاد مسیح زندگی می کرده نسبت میدهند. در کتیبه تیکلات پالاسر اول(پادشاه آشور) که مربوط به یازده قرن قبل از میلاد است نام آنادانا یا همدانا نوشته شده است. کلمه هگمتانه که یک کلمه ایرانی است به معنی محل اجتماع و سپس اکباتان مینامیدند. در سال 550 ق. م این شهر به دست کوروش، پادشاه هخامنشی به تصرف در آمد و در دوران هخامنشی، اسکندر، اشکانیان و ساسانیان از شهر همدان به عنوان پایتخت تابستانی استفاده می کردند.
شهر همدان به علت قرار گرفتن در مسیر راه های اصلی منطقه غرب ایران درقرن های اخیر همواره از نظر بازرگانی مورد توجه بوده است. همچنین این شهر در مسیر جاده ابریشم قرارداشته است.
محصولات کشاورزی
استان همدان در تولید گردو، سیر و سیب زمینی رتبه اول کشور را دارد. در تولید انگور رتبه سوم و در تولید کشمش رتبه دوم را به خود اختصاص دادهاست. استان همدان همچنین رتبه سوم تولید گیاهان دارویی، رتبه چهارم تولید شلیل و قارچ خوراکی، رتبه پنجم تولید آلو و هلو، رتبه ششم آلبالو و رتبه هشتم سیب و زعفران را در کشور دارا است. گیاهان دارویی استان شامل رازیانه، کالاندولا یا گل همیشه بهار، آویشن و گشنیز است که عمدتاً در شهرستانهای نهاوند و رزن کشت میشود، به طوری که شهرستان نهاوند ۶۷ درصد گیاه دارویی گشنیز در کشور را تولید میکند و در این زمینه مقام اول را در کشور دارا است.
صنایع دستی
از نظر صنایع چرمسازی، قالیبافی و گلیم بافی شهرت دارد، شهر لالجین به عنوان قطب سفالسازی و سرامیک مشهور است.
مراکز تاریخی و دیدنی
استان همدان به دلیل داشتن مراکز تاریخی و دیدنی به عنوان پنجمین شهر فرهنگی و توریستی کشور شناخته شده و از نظر علمی نیز با وجود مراکز دانشگاهی بوعلی سینا، آزاد اسلامی، پیام نور و پزشکی و غیره به عنوان یکی از قطبهای دانشگاهی کشور شناخته شده است.
از جمله اماکن تاریخی مهم کتیبه های گنجنامه، تپه های تاریخی هگمتانه و مصلی، آرامگاه های ابن سینا و باباطاهر، گنبد علویان، برج قربان، مجسمه شیر سنگی، آرامگاه استرومردخای و غیره می توان نام برد.
مراکز دیدنی همدان عبارتند از : کاخ هگمتانه، آرامگاه بوعلی، آرامگاه باباطاهر، آرامگاه استر، گنبدعلویان، قبراسکندر، آرامگاه عارف، عینالقضات، برخ قربان، خانه شهبازیان، شیر سنگی، عمارت باغ نظر، سرای قلمدانی، تلسکوپ همدان، میدان امام، قلعه دختر، تپه هگمتانه، تپه پیسا، تپه مصلی، تپه حاج عنایت، حمام امیرافخم، پل شکسته، کاروانسرای گلشن، پل جهان آباد، کتیبه گنج نامه، مقبره استرومردخای، کلیسای پروتستان
جاذبههای طبیعی همدان عبارتند از: پیست اسکی، آبشارگنجنامه، رودخانه قره چای، غار هیزج، غار بگلیجه، غار قلعه جوق، غارآق قایا، غار قوری قلعه، دره زینا، دوزخ دره، دریاچه پشت سداکباتان، مسجدجامع همدان، مسجد علویان، مسجد شورین، مسجد هگمتانه، امامزاده خضر، امامزاده هود، امامزاده محسن، امامزاده حسین، امامزاده علی، امامزاده عبدالله، امامزاده یحیی، امامزاده محمد، امامزاده ضیاءآباد، مقبره استرومردخای، کلیسای پروتستان، کلیسای رافائیل
دانشمندان و شاعران معروف
دانشمندانی همچون ابن سینا، شاعرانی همچون باباطاهر، محتشم کاشانی، شیخ فخرالدین عراقی، میرزاده عشقی، عارف قزوینی، مفتون همدانی، غبار و غمام همدانی و مشاهیری همچون عین القضات همدانی در این شهر رشد و نمو کردهاند .
ویژگی نقشه شهر همدان
از ویژگیهای این شهر زیبا نقشه شهر میباشد که توسط مهندسان آلمانی طراحی شده و به نقشه شعاعی معروف است که شش خیابان اصلی بطور موازی به میدان اصلی شهر وصل شده و بلوارها بصورت رینگهای اول و دوم آنها را منقطع کرده که در نوع خودکم نظیر است و در ابتدای هر خیابان اصلی دو گنبد نقرهای رنگ به تعداد 12 گنبد بنام هر امام معصوم(ع) تعبیه شده است که نشانگر مذهبی بودن و شیعی بودن این شهر از دیرباز می باشد.
حیوانات و پرندگان
سراسر استان همدان به دلیل مرتفع و کوهستانی بودن از زیستگاههای انواع حیات وحش بزرگ و کوچک محسوب میشود که وحوشی از قبیل : کل، بز، قوچ، میش، روباه، راسو، خرسِ قهوه ای، کبکِ معمولی و انواع دیگر پرندگان را در خود جای داده است. زیستگاههای حیات وحش استان چه در ارتفاعات و چه در جلگه و حواشی تالاب جزو مناطق حفاظت شده اند و شکار در آنها کلا ممنوع است.
مواد لازم:
1/4 پیمانه ملاس
1/2 و 2 ق س سویا سس
2 ق س کره بادام زمینی
2 ق س سرکه برنج یا سرکه سفید
1/2 ق چ پودر سیر
1/2 ق چ سس چیلی تند
1/2 و 1 ق چ نشاسته ذرت
3 ق س آب سرد
طرز تهیه:
ملاس، سویا سس، کره بادام زمینی، سرکه، پودر سیر و سس چیلی را با هم مخلوط و روی حرارت ملایم بگذارید تا مواد با هم مخلوط و یکدست شوند.
نشاسته ذرت را با آب مخلوط کنید و به سس اضافه کنید و مرتب هم بزنید تا سس غلیظ شود.
سس را بعد از سرد شدن در یخچال نگهداری کنید .
این سس 2 هفته در یخچال قابل نگهداری است.
برای مرینیت کردن گوشت و یا بعنوان یک دیپ استفاده می شود.
www.curiouscuisiniere.com
مواد لازم:
سیر 100 گرم
زنجبیل 100 گرم
روغن زیتون 1 ق س
طرز تهیه:
سیر و زنجبیل را رنده کنید سپس در مخلوط کن بریزید ، روغن زیتون به آن اضافه کنید و پوره کنید .
پوره بدست آمده را در شیشه بریزید و در یخچال نگهداری کنید .
بجای روغن می توانید از سرکه سفید یا سرکه برنج استفاده کنید